Kwaliteitsdag

Vanuit verschillende groepen Permanente Vorming kregen we rond het thema ‘Kwaliteitszorg’ vele, verscheidene leervragen. Om te kunnen ingaan op deze verscheidenheid, kozen we ervoor een dag te organiseren met meerdere workshops. Jij kiest welke workshops je tijdens de Kwaliteitsdag volgt in functie van jouw specifieke leervragen en de huidige noden van je school. Je leerervaring wordt versterkt door de terugkoppeling naar en uitwisseling met de eigen groep op het einde van de dag.

Programma

Innovatief én onderbouwd onderwijs: Wat zegt wetenschappelijk onderzoek en hoe ga je daarmee aan de slag? (Geert Speltinckx en Stijn Vanhoof, KdG Hogeschool)

Aan ideeën voor innovatief onderwijs geen gebrek, al zijn niet al die ideeën onderbouwd. Wat zijn essentiële bouwstenen van innovatief onderwijs? Hoeft innovatief wel altijd te gaan over grootste veranderingen? En is een innovatie altijd een verbetering voor leerlingen? Ontdek wat wetenschappelijk onderzoek kan betekenen voor jouw praktijk.

Inhoud:

Gepersonaliseerd onderwijs, probleemgestuurd leren, digitaliseren, zelfsturend leren, je kent de terminologie ondertussen wel. We nemen je mee in wetenschappelijk onderzoek over innoveren. Wat blijkt? Zelfs bij de grootste en doordacht opgezette innovaties is het effect op het leren van leerlingen vaak heel beperkt. Tegelijkertijd is elke innovatie een grote investering van tijd en middelen. De reden voor het kleine effect? In de klas ziet een innovatie er vaak heel anders uit dan op papier. Daarom willen we je meenemen in een aantal essentiële bouwstenen voor het succesvol verbeteren van onderwijskwaliteit. De keuze voor onderbouwde innovatie zal je verder leiden dan de meeste modieuze innovatieprincipes.

Doelstellingen:

De deelnemers hebben een beeld van de meest werkende principes in onderwijs en kunnen innovatieve ideeën daar kritisch aan aftoetsen.
De deelnemers kunnen kritisch en onderbouwd werken aan onderwijsinnovatie.

Professionele leergemeenschappen & kwaliteitszorg (Wouter Schelfhout, Universiteit Antwerpen)

Een schoolleider staat voor heel wat taken en uitdagingen, waarbij beroep wordt gedaan op een sterk responsief vermogen. Omdat het niet (meer) mogelijk is om al deze taken alleen uit te voeren is het delen van leiderschap een must. Een belangrijke vraag hierbij is dan wel: hoe hier juist leiding aan geven zodat taken kwaliteitsvol worden opgenomen en er een werkbaar evenwicht ontstaat tussen bottom-up ontwikkeling en voldoende aansturing vanuit visie en leidende principes? Via deze workshop geven we praktijkgerichte en haalbare antwoorden vanuit het ‘GO ALL for learning’ model zoals we dit hebben ontwikkeld in ‘Team School! Leergemeenschappen creëren in onderwijs’ (Schelfhout, Sprangers, Lochten, Vanthournout & Buckinx, 2019).

Inhoud:

Vertrekpunt van deze workshop is de nood aan responsief vermogen: hoe kan je als schoolleider en schoolteam haalbaar en gedragen blijven inspelen op de vele uitdagingen - waaronder implementatie van het OK-kader - die afkomen op scholen? We bouwen dit op door eerst in groep te brainstormen over de kernprocessen die in scholen kwaliteitsvol moeten worden aangepakt, wat werkt (en wat niet…) om de kwaliteit hiervan verder te ontwikkelen en wat de rol van de schoolleider hierbij kan zijn. De vraag hoe kwaliteits- en schoolontwikkeling tot op het niveau van de klasvloer raakt en duurzaam kan worden geïntegreerd in het schoolbeleid, brengt ons dan bij het werken met verschillende vormen van leergemeenschappen. We bouwen dit op vanuit het ‘GO ALL for learning’ model. Tijdens deze workshop passen we dit model toe op de eigen schoolcontext zodat de mogelijkheden tot het implementeren van leergemeenschappen praktijkgericht worden getoetst. Op deze wijze worden stappen gezet om van incidentele kwaliteitsbewaking te evolueren naar een meer globale bewaking van de kwaliteit op school.

Doelstellingen:

De cursisten kennen het potentieel van leergemeenschappen voor professioneel leren, school- en kwaliteitsontwikkeling
De cursisten kennen de wisselwerking tussen bottom-up ontwikkeling via verschillende vormen van leergemeenschappen, coaching en aansturing door de schoolleider
De cursisten beschikken over een basiskennis voor het opstarten en ontwikkelen van leergemeenschappen als basis voor schoolontwikkeling zijn zich bewust van specifieke uitdagingen bij het succesvol creëren van de eigen school als professionele leergemeenschap

Strategische planning vanuit Referentiekader Onderwijskwaliteit (Diane Van Hove, Katholiek Onderwijs Vlaanderen)

Vooruitkijken met een strategisch plan. Dat is alvast de bedoeling. Maar hoeveel strategische plannen liggen er niet stof te vergaren in het bureau van de directeur? Zijn ze misschien niet met het hele team bedacht? Staan ze vol dromen, maar leggen ze niet uit hoe ze uiteindelijk ook waar zullen gemaakt worden? Of is het misschien allemaal wat te veel tegelijk? Zulke strategische plannen kan je beter maar vermijden.

Inhoud:

In deze werkwinkel gaan we voor een kwaliteitsvol strategisch plan dat gedragen wordt door het hele team en vooral ook haalbaar is, een plan dat zowel rekening houdt met de verwachtingen van de overheid als met de schooleigen doelen: een strategisch plan dat werkt.

Doelstellingen:

De cursisten verkennen de valkuilen die te vermijden zijn bij de opmaak van een strategisch plan
De cursisten kennen de stappen die gezet kunnen worden bij de opmaak van een strategisch plan
De cursisten verkennen een aantal methodieken en tools om tot een strategisch plan te komen
De cursisten weten hoe het referentiekader Onderwijskwaliteit en het eigen pedagogische project meegenomen kunnen worden in de opmaak van een strategisch plan

Externe databronnen: hoe doe je een goede bevraging van ouders, leerlingen… ? (Maarten Penninckx, Katholiek Onderwijs Vlaanderen)

Je wil de tevredenheid bij ouders over de studiedruk nagaan. Of je wil de effecten van je GOK-plan evalueren of de stem van leerlingen horen over dat nieuwe anti-pestbeleid. Of je wil weten hoe verschillende leraren staan tegenover co-teaching of andere nieuwe vormen van samenwerken. Het zijn maar enkele voorbeelden van thema’s waarbij je als school data wil gaan verzamelen. Zulke data verzamelen vergt een grote inspanning. Wanneer we die data verzamelen is het dan ook belangrijk dat die inspanning het gewenste resultaat oplevert: een betrouwbaar en valide antwoord op je vraag dat dan ook nog eens maximaal praktijkgericht en gebruiksklaar is.

In deze sessie bekijken we verschillende mogelijkheden van effect- of tevredenheidsonderzoek me de pro’s en contra’s. We bespreken concrete tips en tricks bij het opstellen en afnemen van vragenlijsten van interviews en focusgesprekken maar kijken ook naar alternatieve manieren om effecten in kaart te brengen.

Inhoud:

In deze workshop zetten we in op de voorbereiding van een krachtig effect- of tevredenheidsonderzoek. We bespreken concrete manieren om de bruikbaarheid en de kwaliteit van een bevraging te versterken. We hebben het zeker over vragenlijsten, interviews en focusgesprekken maar willen ook andere manieren van ‘data verzamelen’ onder de aandacht brengen. We doen dat zo veel als mogelijk aan de hand van praktijkervaringen en vragen van de deelnemers. Breng dus zeker je eigen verhaal mee als jouw school momenteel plannen maakt om een effect- of tevredenheidsonderzoek uit te voeren!

Doelstellingen:

De cursisten beschikken over concrete inspiratie om betrouwbare valide en gebruiksvriendelijk effect- of tevredenheidsonderzoek uit te voeren
De cursisten kunnen een bewuste keuze maken tussen verschillende methoden om effect- of tevredenheidsonderzoek uit te voeren
De cursistem beschikken over verschillende tips en tricks bij het opstellen van een vragenlijst of een interviewleidraad
Voorbereiding:

Indien deelnemers al plannen hebben voor een effect- of tevredenheidsonderzoek mag men deze ideeën en voorbereidingen zeker meenemen

Kwaliteitswinst in onderwijs realiseren, is leren veranderen (Michel Maricau, Vives)

Volgens het Referentiekader Onderwijskwaliteit borgt en ontwikkelt een school de kwaliteit van de onderwijsleerpraktijk bij voorkeur via een doelgerichte, cyclische en systematische aanpak, de zogenaamde PDCA-cyclus. Dit is een terechte keuze voor de ontwikkeling en bijsturing van ‘eenvoudige’ onderwijskundige, technische en administratieve processen en producten. Maar deze benadering leidt vaak niet tot het gewenste resultaat. Onderwijs vindt plaats in een sociaal complexe context. De onderwijsvraagstukken hebben meestal betrekking op vele aspecten en op verschillende actoren. Interactie tussen mensen neemt een centrale plaats in. Voorbeelden zijn: samenwerken binnen een team of tussen teams, de leerwinst verhogen, het aantal afhakers verminderen, interne communicatie stroomlijnen, de werklast beheersbaar houden… Kwaliteitswinst realiseren in deze complexe omgeving vraagt daarom een veranderaanpak op maat, een aanpak die je met het juiste inzicht al doende kan leren.

Inhoud:

In deze workshop leren de deelnemers hoe ze met een veranderaanpak op maat kwaliteitswinst kunnen realiseren in onderwijs. Hiervoor gaan ze actief met elkaar in dialoog aan de hand van een visie op veranderen die haar waarde heeft bewezen. 

De mogelijke meerwaarde van de workshop is sterk verbonden met de bereidheid tot kritisch reflecteren en delen én de inzet van praktijkkennis en wijsheid van elke deelnemer. De workshop is gericht op de kwaliteitsontwikkeling zowel van een leidinggevende, een team als de schoolorganisatie in zijn geheel.

Doelstellingen:

De doelstelling is, deelnemers leren kijken door ‘een nieuw venster’ zodat veranderen, afgestemd op de complexe onderwijscontext, onderdeel wordt van kwaliteitszorg.

Voorbereiding:

Persoonlijke resultaten van een kleurentest: https://www.twynstragudde.nl/inzichten/kleurentest-snel-en-effectief-veranderen

Let me digi-teach you! (Pieter Sprangers, Domo De Refontiro)

Hoe begeleid je als schoolleider een kwaliteitsvolle transformatiebeweging rond education technology en online leren?

Inhoud:

Sterk te zien hoe vele leraren er in Corona-tijden op korte termijn in geslaagd zijn om van ‘face-to-face-onderwijs’ in een klaslokaal de klik te maken naar afstandsonderwijs. Maar is dit afstandsonderwijs wel kwaliteitsvol onderwijs? We komen in de fase dat we best kritisch reflecteren over hoe we deze vorm van onderwijs duurzaam kunnen maken en kwaliteitsvol onderwijs mogelijk kunnen maken. De pandemie zorgt helaas niet meteen voor de beste ‘learning design’-momenten.

Online leren is niet hetzelfde als online onderwijs. Onderwijs in een online leeromgeving vereist heel wat van onze leraren : leeractiviteiten ‘anders’ designen, leeractiviteiten ‘anders’ uitvoeren, een kwaliteitsvolle digitale didactiek in de praktijk brengen en bovendien ook nog werken met nieuwe technologieën. Via aangepaste professionalisering – zowel individueel als via professionele leergemeenschappen/teacher teams – nemen we leraren mee in de ‘human technology’ transformatie om leren in de online wereld duurzaam te maken.

Welke rol heb je hierbij als schoolleider? Hoe ondersteun je je medewerkers dan om oordeelkundig te werken met education technology en om een krachtige digitale leeromgeving vorm te geven? Wat is nu education technology en wat maakt digitale didactiek zo anders?

Schoolleiders en leraren, investeer daarom ook in overleg en teacher-teamvorming : breng in kaart welke inzichten komen uit waardevol onderzoek van de voorbije jaren, ga in dialoog met de leerlingen en studenten, zet oordeelkundige onderwijskundige experimenten op, evalueer en stuur bij. ‘Learning design’ is processueel en vereist overleg, discussie, creativiteit, onderzoek en experiment en dat gaat niet met een vingerknip maar neemt tijd …

Maak tenslotte ook kennis met het model en de daaraan gekoppelde tool ‘voor succesvolle EdTech-transformaties in je school’. En ontdek het nut van de ‘triageboom online leren©’ om gedifferentieerde ondersteuning mogelijk te maken.

Cyclisch, systematisch en haalbaar werken aan je onderwijskwaliteit. (Anneleen Pauwels, KdG Hogeschool)

Cyclisch, systematisch én haalbaar werken aan kwaliteit in de de klas en de school. Makkelijker gezegd dan gedaan. Laat je inspireren door de aanpak en voorbeelden (vertaald naar S.O.) van KdG Hogeschool.

Inhoud:

In KdG Hogeschool werkt men al langer aan onderwijskwaliteit vanuit de principes die nu in inspectie 2.0 voorop staan (cyclisch en systematisch). Je leert de aanpak van KdG kennen en wat je hieruit kan leren voor je eigen praktijk. Een aantal concrete voorbeelden komen aan bod. Bv. de classificatie van examenresultaten, een tool die ontwikkeld werd om kritisch naar examenresultaten te kijken, wordt voorgesteld. Deze tool werd vertaald naar secundair onderwijs en is direct bruikbaar.

Doelstellingen:

De cursisten kennen voorbeelden van cyclisch en systematisch werken aan onderwijskwaliteit. Ze kunnen nu zelf aan de slag om kwaliteitsontwikkeling binnen hun context vorm te geven en gericht in te vullen met enkele concrete tools.

De klassenraad als hefboom voor een goede kwaliteitszorg (Alain Noëz, PB regio Mechelen/Brussel)

Samenwerking binnen onderwijs is hoe langer hoe belangrijker … Binnen het secundair onderwijs wordt er zowieso al van leerkrachten verwacht om samen te werken binnen bijvoobeeld de vakgroep en de klassenraad. Ook de kwaliteitsverwachtingen binnen het referentiekader voor onderwijskwaliteit (rubriek ‘ontwikkeling stimuleren’) vertrekken vanuit ‘het schoolteam’.

In deze sessie willen even stilstaan bij de werking van de begeleidende klassenraad. Hoe kunnen we deze kwaliteitsvol vorm geven, zodat dit leidt tot effectieve samenwerking tussen de leerkrachten met effect voor de leerling? Hoe zorgen we ervoor dat er inderdaad teamgericht gewerkt wordt in de begeleidende klassenraad? We staan stil zowel bij de vorm als de inhoud.

Inhoud:

We vertrekken vanuit de opdracht van de klassenraad en gaan na hoe we dit best vorm geven en ondersteunen om een zo kwalitatief mogelijke werking uit te bouwen om de begeleiding van de leerlingen mee vorm te geven. We staan stil bij de vormelijke aspecten (vergadertechnische) en de inhoudelijke. Wat hebben leerkrachten nodig om samen te werken? Welke structuur moeten we hen aanbieden? Hoe kunnen we dit inhoudelijk leiden?

Doelstellingen:

De cursisten hebben zicht op het belang van de begeleidende klassenraad
De cursisten kunnen vanuit deze sessie reflecteren op hun eigen schoolwerking inzake begeleidende klassenraden
De cursisten krijgen kapstokken om hun klassenraadwerking kwaliteitsvol bij te sturen.

Outcome mapping: effecten in kaart brengen (Jerissa de Bilde, Katholiek Onderwijs Vlaanderen)

Je steekt heel wat tijd en energie in diverse acties en onderwijsprojecten. Maar weet je ook wat de effecten zijn van deze acties? Hoe kijk je naar je impact een complexe, steeds veranderende onderwijscontext? In deze sessie verkennen we verschillende benaderingen om de effecten van specifieke projecten te evalueren. We zoemen in bij de methodiek van outcome mapping. De sessie is een afwisseling van input en oefeningen, waarbij je uitgenodigd wordt om stil te staan bij de impact van een schooleigen project of actie.

Inhoud:

We vertrekken van een algemene kadering van effect- en evaluatievragen. Wat is de (on) zin van zulke vragen? Vervolgens verkennen we evaluatiebenaderingen en maken gebruik van outcompe mapping om stil te staan de impact van één van je projecten. We zoemen in op de volgende uitdagingen:

Uitdaging 1. Gebrek aan controle op resultaat
Uitdaging 2. De complexiteit
Uitdaging 3. Het belangrijke zichtbaar maken
Uitdaging 4. Planlast verminderen
Doelstellingen:

Aan het eind van de sessie hebben deelnemers notie van outcome mapping en weten ze waar ze verdere informatie en ondersteuning kunnen vinden hierover.
Aan het eind van de sessie hebben deelnermers een schets gemaakt die als kader kan dienen om de impact van een eigen project te evalueren.

Kwaliteit versterken door visuele communicatie (Joyce Van Kerkhove, Visual facilitator & Graphic Facilitator - Visuality)

65% van alle mensen leren visueel, 100% geeft een voorkeur aan visuele elemelenten tijdens een vergadering.

Het is bovendien leuk, versterkt het geheugen, bevordert efficiënt oplossingsgericht denken en je kan het overal oefenen en toepassen. Iedereen die met groepen werkt en ideeën en concepten op een heldere manier wil overbrengen of laten delen, heeft baat bij het beter leren gebruiken van beelden.  

Hoe kan je helder en transparant communiceren m.b.t. het thema ‘kwaliteit’? Hoe kan je jouw visie efficiënt delen, zodat je team mee is in het verhaal?

Aan de hand van 10 praktische tips herontdek je in deze sessie jouw natuurlijke vaardigheid om je uit te drukken in getekende beelden. Daarnaast leer je hoe je dit kan integreren om je informatie te organiseren in een vergadering, coaching of advies. Het vergt geen tekentalent.