Residentieel seminarie: Inleiding tot strategisch management

Het waarom, wat en hoe van een strategisch plan voor een schoolorganisatie, ingebed in het nieuwe OK

De tijd dat strategisch management enkel gezien werd als van belang voor bedrijven, maar niet voor onderwijs, is gelukkig voorbij. Ondertussen zijn we ook vertrouwd met het ‘kader onderwijskwaliteit’ (OK) van de onderwijsinspectie Onderwijskwaliteit. Dit kader stimuleert scholen om een gedragen, geïntegreerd en samenhangend (kwaliteits)beleid te voeren, rekening houdend met het eigen (ped)agogisch project. Veel meer dan vroeger zal van directieleden (en ook van leerkrachten) verwacht worden dat ze kunnen verantwoorden waarom bepaalde strategische keuzes in de schoolwerking (of eigen klaspraktijk) gemaakt worden.

Maar hoe bepaal je de beleidsprioriteiten voor jouw school? Hoe begin je aan het uitbouwen van een toekomstgericht gedragen schoolbeleid? Wie wordt er best bij betrokken? En wat is de connectie tussen een pedagogische projecte, strategisch plan en een schoolwerkplan?

We verkennen specifiek voor de context van een onderwijsinstelling hoe je een co-creatief proces van strategische planning vorm geeft om zo tot een gedragen schoolproject te komen waar alle stakeholders hun schouders mee onder willen zetten. We maken kennis met een batterij aan ‘sprokkelmethodieken’ om participatief tot gedragen keuzes te komen.

Programma

Een strategie ontwikkelen voor de nabije toekomst en die strategie ook op papier zetten, betekent dat alle betrokkenen (zowel binnen als buiten de school) duidelijk weten waar de schoolorganisatie naartoe gaat en welke keuzes gemaakt worden. Het schoolteam heeft hiertoe een ruime kijk nodig op zowel de interne schoolcontext als de externe omgevingscontext. Waar moeten we / kunnen we / willen we naartoe met onze schoolwerking? De kern van strategisch management ligt niet alleen in het uitstippelen zelf van een helder gestructureerde weg naar een duidelijk geformuleerd doel, maar ook in de vraag hoe we daarbij te werk willen gaan en welk draagvlak daarvoor nodig is.

Dit seminarie heeft tot doel om beleidsmakers inzicht te geven in het ‘hoe en waarom’ van strategische planning. Op het einde van het seminarie beschik je over voldoende ‘inzichten en tools’ om tot een gefundeerde beslissing te komen over het al dan niet opmaken van een strategisch plan voor je school en voor het zetten - indien je ermee aan de slag wil - van de eerste stappen.

We bestuderen voorbeelden, we krijgen inzicht in de onderdelen van het plan en besteden voldoende aandacht aan de randvoorwaarden om tot een dynamisch plan voor de toekomst te komen.

In het kader van de eindopdracht ‘Integraal management’ kan gekozen worden om een werkstuk te maken gekoppeld aan (onder andere) het thema van dit seminarie. Je maakt in de opdracht dan de transfer naar je werkplek door een concreet actieplan te ontwikkelen op maat van jouw organisatie om effectief van start te gaan met het proces van strategische planning.

Werkvormen
Doceren, ervaringsuitwisseling met collega’s die al ervaring hebben met strategische planning voor hun school, debat, intervisie, creatieve breintechnieken, groepswerk, brainstorm, strategische sprokkelmethodieken.

Bijkomend besteden we aandacht aan vaardigheidstraining, creativiteit en experiment. In die zin is de opleiding opgevat als een skillslab met veel ruimte voor interactie.

Doelstellingen

• Je kan het begrip strategische planning omschrijven.
• Je kan de onderdelen van een strategisch plan benoemen.
• Je kan een antwoord geven op ‘waarom een strategisch plan een meerwaarde betekent voor jouw schoolorganisatie’.
• Je kan het verschil uitleggen tussen een strategisch plan, een schoolwerkplan en een pedagogisch project.
• Je hebt inzicht in wie best betrokken wordt bij de opmaak van het plan en op welke manier inspraak georganiseerd wordt. Je kent een aantal methodieken om deze inspraak te realiseren.
• Je kan bepaalde strategische sprokkelmethodieken begeleiden in je eigen school om zo inspraak en betrokkenheid te verhogen.
• Je hebt inzicht in welke stappen best gezet worden om tot de realisatie te komen van het plan.
• Je kan als strategisch schoolleider het belang van een strategisch plan voor je schoolorganisatie omschrijven.

Begeleiding

Pieter Sprangers, onderwijsdesigner en procesbegeleider bij Domo de Refontiro, deeltijds verbonden als docent aan Karel de Grote hogeschool, AP hogeschool en lerarenopleiding UA.