Residentieel seminarie: Vakgroep als lerende gemeenschap, hoe coach je hen daar naartoe?

Vakgroepen in het secundair onderwijs hebben een belangrijke rol te spelen in school- en klasontwikkeling. Ze zijn van essentieel belang om onderwijskundig beleid echt tot op de klasvloer te krijgen. Ze vormen tevens een belangrijk platform om – als een lerend team – onderwijskundig leiderschap te delen. Een belangrijke vraag hierbij is dan wel: hoe hier juist leiding aan geven zodat taken kwaliteitsvol worden opgenomen en er een werkbaar evenwicht ontstaat tussen bottom-up ontwikkeling en voldoende aansturing vanuit visie en leidende principes? Via deze tweedaagse workshop geven we praktijkgerichte en haalbare antwoorden vanuit het ‘GO ALL for learning’ model zoals we dit hebben ontwikkeld in ‘Team School! Leergemeenschappen creëren in onderwijs’  (Schelfhout, Sprangers, Lochten, Vanthournout & Buckinx, 2019).

Programma

Deze tweedaagse voorziet in fundamentele stappen om heel concreet met vakgroepen als leergemeenschappen aan de slag te kunnen gaan, dit in wisselwerking met ander vormen van lerende teams in je school. Schoolleiders maken kennis met de betekenis, de doelen, de rollen en de voordelen van werken met leergemeenschappen en krijgen de kans de eigen noden en die van de school in kaart te brengen. Er worden strategieën besproken om leergemeenschappen in het algemeen en vakgroepen in het bijzonder succesvol te implementeren, ten einde het professioneel leren van alle teamleden naar een hoger niveau te tillen.

Leerinhouden

Dag 1

VM

• Bestaande vormen van leergemeenschappen leren kennen: lesson study, teacher design team, data team, vakdidactische leergemeenschappen,.... Waar zijn er verschillen, waar stemmen ze overeen?
• Wat zijn overkoepelende basiscondities en succesfactoren voor goed werkende leergemeenschappen? Hoe maak je een keuze?
• Inzicht meegeven in schoolontwikkeling vanuit Team school: wat zijn essentiële aandachtspunten bij het inzetten van leergemeenschappen als basis voor school- en kwaliteitsontwikkeling in lijn met en invulling gevend aan het referentiekader voor onderwijskwaliteit, OK (visieontwikkeling, leergemeenschappen opstarten en ondersteunen, leergemeenschappen inbedden in beleidsteams en schoolbeleid)?

NM

• Wat houdt de concrete werking van (vakgroepen als) leergemeenschappen in?
• Hoe kan je dit als school(leider) concreet opstarten?
• Welke rol(len) dienen procescoach(es) te vervullen?
• Inzichten toepassen op de eigen schoolcontext

Dag 2

VM

• Leergemeenschappen, schoolontwikkeling, HRD en strategisch management binnen een schoolontwikkelingsplan: wederzijds versterkend!
• De verschillende rollen van de schoolleider: leider, coach, manager, ondernemer
• Waarderend coachen en communiceren (leernoden nagaan, leren stimuleren, samen doelen bepalen, ondersteuning bieden, aangepaste evenwichten zoeken tussen individuele ontwikkeling en ontwikkeling binnen LG, inzetten op verbondenheid)

NM

• Organiseren van samen leren, materiaal ontwikkelen en wederzijds ondersteunen, dit ook specifiek inspelend op startende leerkrachten. Wisselwerking tussen vakgroepen als leergemeenschappen en ondersteunende themateams.
• De concrete en logistieke organisatie van HRD beleid in wisselwerking met lerende teams: functionerings- en coachinggesprekken, diversiteitsbeleid (met aandacht voor het verhogen van het aantal diverse en competente leerkrachten), als ‘coach-the-coach’ leergemeenchappen ondersteunen, werken met een beleidsteam, professionaliseringsruimte creëren,…
• Inzichten toepassen op de eigen schoolcontext

Doelstellingen

De cursisten

• kennen het potentieel van vakgroepen als leergemeenschappen en lerende teams voor professioneel leren, school- en kwaliteitsontwikkeling
• kennen de wisselwerking tussen bottom-up ontwikkeling via verschillende vormen van leergemeenschappen, visieontwikkeling, coaching en aansturing door de schoolleider
• beschikken over kennis voor het opstarten en ontwikkelen van vakgroepen als leergemeenschappen als basis voor schoolontwikkeling en zijn zich bewust van specifieke uitdagingen bij het succesvol creëren van de eigen school als professionele leergemeenschap
• benoemen hoe leergemeenschappen, schoolontwikkeling, HRD en strategisch management binnen een schoolontwikkelingsplan elkaar wederzijds kunnen versterken

Begeleiding

Wouter Schelfhout is als lerarenopleider en onderzoeker verbonden aan de Antwerp School of Education, Faculteit Sociale  Wetenschappen, Universiteit Antwerpen. Daarnaast geeft hij advies rond schoolbeleid en onderwijsleerprocessen (GO ALL for learning). Hij heeft een rijke ervaring in onderwijs: 8 jaar leerkracht economie waarvan 4 in combinatie met een coördinerende functie in de school, 12 jaar onderwijsinspecteur, 8 jaar lerarenopleider in combinatie met onderzoek. Zijn onderzoek focust op het optimaliseren van onderwijsleerprocessen, school- en professionaliseringsbeleid en bottom-up schoolontwikkeling

Opties