Visieontwikkeling vertalen naar de praktijk via teacher teams. Concreet opstarten van leergemeenschappen via procescoaches. (Verdieping strategisch management 2/3)

Traject ‘Strategische planning én implementatie. Hoe haalbaar en gedragen inspelen op actuele (digitale) uitdagingen voor het onderwijs?’

Tijdens deze opleidingsdagen willen we jullie zowel inspireren met vernieuwende concepten en voorbeelden om op deze wijze denkkaders aan te reiken, als intens met jullie in interactie gaan over de wijze waarop deze denkkaders in de praktijk kunnen worden gebracht. We wisselen daarbij af tussen presentaties, interactie in plenum en toepassing van de inzichten in kleinere groepjes (in de vorm van een leergemeenschap). De opleiding is activerend en concreet toegespitst op de schoolcontext van de deelnemers zodat deze op het einde van het traject beschikken over een sterke basis voor een strategisch schoolontwikkelingsplan. Deze oefening kan facultatief worden verdiept door opdrachten tussen de opleidingsdagen door, ondersteund door een digitale leergemeenschap. Deelnemers kiezen zelf hoe vergaand ze dit willen uitwerken en meevolgen.

Tijdens dag 2 gaan we dieper in op actuele (digitale) uitdagingen voor het onderwijs, waarbij we het model en de tools uit dag 1 hanteren om een eerste basis te leggen voor strategische planning rond de thema’s brede basiszorg, digitale didactiek en evaluatie, nieuwe (transversale) eindtermen.

Programma

Dag 2. Visieontwikkeling inzake (digitale) uitdagingen voor de toekomst.

Blok 1 - Visieontwikkeling: waar mogen we niet vergeten op in te zetten?

Wat zijn belangrijke onderwijskundige uitdagingen en wat zijn de concrete implicaties hiervan voor de rol van de schoolleider, de leerkrachten, het schoolbeleid en de schoolorganisatie?

Wat verplicht de regelgeving ons op dat vlak?
Hoe creëer je rond elk van deze thema’s een gevoel van urgentie én haalbaarheid binnen je schoolteam?
Hoe kan je deze uitdagingen en aandachtspunten telkens situeren binnen het rOK en TOK (dat indien gewenst ook als basis kan gebruikt worden voor een schoolontwikkelingsplan)?
Uitdagingen vanuit een wetenschappelijk onderbouwde onderwijskundige insteek:

‘De kwaliteit van ons onderwijs verbeteren’: wat kunnen we nu echt afleiden uit de PISA en andere onderzoeken? Waar moeten we echt meer op inzetten, waarom en vooral hoe…?

Starten vanuit de essentie van kwaliteitsvolle onderwijsleerprocessen: waar zijn we al sterk in? Waar moeten we op inzetten?directe instructie afwisselen met zelfgereguleerd leren
rekening houden met verschillen tussen leerlingen: differentiatie voor zowel zwakkere als sterkere leerlingen, inspelen op diversiteit, maar hoe zonder onze tanden er op stuk te bijten?
brede basiszorg als decretale verplichting: stevige gevolgen voor onderwijs…
nood aan een écht beleid rond leerlingenbegeleiding
inspelen op essentiële 21e Eeuwse competenties: het échte kennis/vaardigheden debat… sowieso: de (nieuwe?) transversale eindtermen – de taxonomie van Bloom
Een uitdaging én een opportuniteit: digitale didactiek en evaluatiemogelijkheden om dit structureel in te bouwen in de lessentabel:
hoe afwisselen tussen Covid-19 code groen, geel, oranje en rood?  
hoe afwisselen tussen (digitaal) zelfgereguleerd leren en (F2F) instructie?

Blok 2 - Visie- én beleidsontwikkeling: hoe hier op inzetten?

Hoe beleid voeren inzake minimaal benodigde speerpunten?

- beleid brede basiszorgimpact krijgen op didactische klaspraktijk
- werken met klassenraden en vakgroepen als leergemeenschappen
- geleidelijk aan verwachtingen stellen
- beleid digitale didactiek en evaluatieondersteunend ICT beleid: al veel is mogelijk
- digitale professionalisering: zo praktijkgericht mogelijk, maar wél met inbreng van expertise
- geleidelijk aan verdiepen via teacher teams, maar ook nood aan disruptie
- communicatie naar ouders en leerlingen
- beleid nieuwe (transversale) eindtermenkop in het zand of werk aan de winkel?
- nood aan vergaande structuurverandering lessentabellen?
- een leerlijn over leerjaren heen uitwerken in teams

Strategie en methode

- inspireren via presentatie
- activeren via korte opdrachten
- toepassen op eigen schoolcontext waarbij we het model en de tools uit dag 1 hanteren om een eerste basis te leggen voor strategische planning rond de thema’s brede basiszorg, digitale didactiek en evaluatie, nieuwe (transversale) eindtermen.

Doelstellingen

Vragen waarop we met deze opleiding alvast een antwoord willen bieden:

Welke aanpak en tools kan ik hanteren om visie en strategie te ontwikkelen?
Hoe kan ik in mijn school visie ontwikkelen inzake uitdagingen voor de toekomst? Hoe kan ik hierbij concreet inspelen op de noden aan digitale didactiek en evaluatie?
Hoe vertaal je een visie/pedagogisch project naar leidende principes, strategische doelen en een concreet actieplan?
Hoe kan ik zorgen voor een participatieve organisatiestructuur en de vertaling van visie naar de klaspraktijk?
Hoe kan ik hierbij gebruik maken van verschillende vormen van teacher teams en leergemeenschappen vanuit een sociocratisch model ‘Team school’?
Hoe kan ik (onderwijskundig) leiderschap concreet beginnen delen? Hoe kan ik hier leiding aan geven zodat taken kwaliteitsvol worden opgenomen en er een  evenwicht ontstaat tussen bottom-up ontwikkeling en voldoende aansturing vanuit visie en leidende principes?
Hoe kan ik een professionaliserings- en HRD beleid vormgeven als noodzakelijke voorwaarde om visie naar praktijk te laten vertalen?
Hoe kan ik waarderend coachen en communiceren (leernoden nagaan, leren stimuleren, samen doelen bepalen, ondersteuning bieden, aangepaste evenwichten zoeken tussen individuele ontwikkeling en ontwikkeling binnen leergemeenschappen, inzetten op verbondenheid) en kennis laten delen in de school als leergemeenschap?
Hoe het samen leren en ontwikkelen organiseren en ondersteunen?

Begeleiding

Wouter Schelfhout is als lerarenopleider en onderzoeker verbonden aan de Antwerp School of Education, Faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Antwerpen. Daarnaast geeft hij advies rond schoolbeleid en onderwijsleerprocessen (GO ALL for learning). Hij heeft een rijke ervaring in onderwijs: 8 jaar leerkracht economie waarvan 4 in combinatie met een coördinerende functie in de school, 12 jaar onderwijsinspecteur, 8 jaar lerarenopleider in combinatie met onderzoek. Zijn onderzoek focust op het optimaliseren van onderwijsleerprocessen, school- en professionaliseringsbeleid en bottom-up schoolontwikkeling.